Tasarı Aşaması Tamamlanmış Olan 10. Yargı Paketinin Genel Başlıkları
10. Yargı Paketinde neler var, 10. Yargı Paketinin içeriği nedir sorularına genel olarak şu başlıklar altında cevap bulabiliriz:- Denetimli serbestlik ve koşullu salıvermeye ilişkin düzenlemeler
- 4/4 ceza indirimi
- Mükerrer suçlar
- İnfaz süreleri
- Mağdur hakları
- Hukuk sistemine olan güvenin arttırılması
Bu düzenleme ile her mükerrer suçlunun herhangi bir düzenlemeye tabi olmaksızın bu haktan yararlanacağı anlamı çıkarılmamalıdır.
4/4 düzenlemenin uygulanacağı hal sanığın çift mükerrir olması durumudur. Bilindiği üzere yürürlükteki düzenlemede sanığın ikinci kez mükerrir olması halinde verilen cezanın tamamı yani 4/4’ü infaz kurumunda geçirilmektedir. TBMM’ye sunulan kanun tasarısında, 15 Temmuz 2023 tarihinde yayınlanan Resmi Gazete ile 13.12.2024 tarihli 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’a eklenen geçici madde sınırları genişletilmiştir. Yeni düzenleme ile daha öncesinde art arda suç işleyip ikinci kez tekerrür hükümlerine dahil olanlar için ‘iyi halli olmaları şartıyla’ aldıkları cezanın dörtte dördünü yani tamamını değil, dörtte üçünü cezaevinde, geçirmeleri söz konusudur. Çıkarılması planlanan 10. Yargı Paketi ile şartlı salıverme süresi, gelen hükümlünün cezaevi içerisindeki kurallara uyumu, iyileştirme programlarına katılımı ve tekrar suç işleme riski göz önünde bulundurularak objektif bir değerlendirme yapılması ve ardından hükümlünün pişmanlık göstermeyen veya topluma uyum sağlayamayacağı anlaşılacağı takdirde infazın tamamını cezaevinde geçirmeye devam edeceği yönünde çalışmalar yürütüleceği ve ilgili hakimliklere bu konuda geniş bir takdir yetkisi verileceği düşünülmektedir. Ancak bu düzenlemenin hangi suçlar bakımından uygulanacağı henüz belli olmamakla beraber yargı paketi üzerinde yapılan çalışmalarda bu uygulamanın suç türlerine göre ceza indirimlerinin sınırları belirlenecek ve toplumsal güvenliği tehlikeye atmayacak şekilde uygulanması sağlanacaktır. Yapılan açıklamalar doğrultusunda çıkarılacak olan 10. Yargı Paketi ile mükerrer suçlar bakımından açık bir infaz düzenlemesi yapılmayacağı, ancak hükümlünün ıslah olmasının objektif olarak değerlendirilip bunun neticesinde hükümlü hakkında şartlı salıverme hükümlerinin uygulanabileceğini görmekteyiz. Bununla beraber bu ıslah sürecinden faydalanabilecek olan suçlar bakımından da önemli bir ayrım yapılacağı ve katalog suçların bu sürece dahil edilmeyeceğini düşünmekteyiz. Bütün bunların yanında taslağı tamamlanan 10. Yargı Paketi'ne göre hükümlü, verilen cezanın en az 1/5’ ini infaz kurumunda tamamlamadan denetimli serbestlikten yararlanamayacak. Yargı paketinin bu düzenleme ile cezasızlık algısını ortadan kaldırması ve yargı organına güvenin artmasını sağlaması olarak planlanmaktadır.15 Temmuz 2023 Tarihinde Yayınlanan Resmi Gazete ile 13.12.2024 Tarihli 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanuna Eklenen Geçici 10. Madde ve 10. Yargı Paketi Arasındaki İlişki
15 Temmuz 2023 tarihinde yayınlanan Resmi Gazete ile 13.12.2024 tarihli 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’a geçici madde eklenmiştir. Söz konusu 10 numaralı geçici madde şu şekildedir:- 31/7/2023 tarihi itibarıyla geçici 9 uncu maddenin beşinci fıkrası uyarınca Covid-19 Salgın Hastalığı nedeniyle izinde bulunan hükümlüler, izin bitimini takip eden on beş gün içinde infaz işlemlerinin devam ettiği kurumlara dönmek zorundadır.
- 31/7/2023 tarihi itibarıyla geçici 9 uncu maddenin beşinci fıkrası uyarınca Covid-19 Salgın Hastalığı nedeniyle izinde bulunan ve ilgili mevzuat uyarınca cezalarının denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infazına beş yıl ve daha az süre kalan hükümlülerin talebi aranmaksızın, cezalarının koşullu salıverme tarihine kadar olan kısmını denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infazına, infaz hâkimi tarafından karar verilebilir.
- Yukarıdaki fıkralar uyarınca, izinden dönecek hükümlüler ile hakkında denetimli serbestlik kararı verilecek hükümlülere ilişkin hususlar, Adalet Bakanlığının resmi internet sitesinde duyurulur.
- 105/A maddesi kapsamında denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle ceza infaz edilip geçici 9 uncu maddenin beşinci fıkrası uyarınca Covid-19 salgın hastalığı nedeniyle 31/7/2023 tarihi itibarıyla izinde bulunan hükümlüler, koşullu salıverme tarihine kadar olan süreleri 105/A maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen yükümlülüklere tabi olmadan geçirirler.
- Geçici 9 uncu maddenin altıncı fıkrası uyarınca açık ceza infaz kurumuna gönderilen hükümlüler, 31/7/2023 tarihi itibarıyla açık ceza infaz kurumuna ayrılmış sayılır.
- Türk Ceza Kanunun İkinci Kitap Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci bölümünde tanımlanan suçlar, Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar ve örgüt faaliyetleri kapsamında işlenen suçlar hariç olmak üzere, 31/7/2023 tarihi itibarıyla kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülerden, toplam hapis cezası on yıldan az ise bir ayını, on yıl ve daha fazla ise üç ayını bu kurumlarda geçirip ilgili mevzuat uyarınca açık ceza infaz kurumlarına ayrılması üç yıl veya daha az süre kalanlar, bu şartların oluştuğu tarih itibarıyla açık ceza infaz kurumlarına ayrılabilir. Bu hükümlüler ile 31/7/2023 tarihinde geçici 9 uncu maddenin altıncı fıkrası kapsamında açık ceza infaz kurumunda bulunan hükümlüler, talepleri halinde en az üç ay açık infaz kurumunda kalmış olmak şartıyla ilgili mevzuat uyarınca cezaların denetimli serbestlik tedbiri altında infazı uygulamasında üç yıl erken yararlandırılır.
- Altıncı fıkra hükümleri 31/7/2023 tarihi itibarıyla;
- Hapis cezasının infazı 16, 16/A ve 17. maddeleri kapsamında ertelenmiş olan,
- Hapis cezasının infazı durmuş olan,
- Koşullu salıvermenin geri alınması nedeniyle 31/7/2023 tarihi itibarıyla cezası aynen infaz edilen veya ikinci defa mükerrir olup 31/7/2023 tarihi itibarıyla bu cezanın infazı için ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerin bu cezaların infazı bakımından altıncı fıkra hükümleri uygulanmaz. Bu hükümlülerin 31/7/2023 tarihi itibarıyla kesinleşmiş ancak infaz edilmemiş diğer hapis cezaları bakımından altıncı fıkra hükümleri uygulanır.
- Toplam hapis cezası 10 (on) yıldan az ise bir ayını
- Toplam hapis cezası 10 (on) yıldan fazla ise üç ayını
Resmi Gazete ile 13.12.2024 Tarihli 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun Madde 10 (Geçici) 6. Fıkrasında Bahsi Geçen ve Türk Ceza Kanunun İkinci Kitap Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde Tanımlanan Suçlar
Türk Ceza Kanunu İkinci Kitap Dördüncü Bölümünde Tanımlanan Suçlar:
Terk, Yardım veya Bildirim Yükümlülüğünün Yerine GetirilmemesiTürk Ceza Kanunu İkinci Kitap Beşinci Bölümünde Tanımlanan Suçlar:
Çocuk Düşürtme, Çocuk Düşürme, KısırlaştırmaTürk Ceza Kanunu İkinci Kitap Altıncı Bölümünde Tanımlanan Suçlar:
Cinsel Saldırı, Çocukların Cinsel İstismarı, Reşit Olmayanla Cinsel İlişki, Cinsel TacizTürk Ceza Kanunun İkinci Kitap Yedinci Bölümünde Tanımlanan Suçlar:
Tehdit, Şantaj, Cebir, Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Bırakma, Etkin Pişmanlık, Eğitim ve Öğretim Hakkının Engellenmesi, Siyasi Hakların Kullanılmasının Engellenmesi, İnanç - Düşünce ve Kanaat Hürriyetinin Kullanılmasını Engelleme, Konut Dokunulmazlığının İhlali, İş ve Çalışma Hürriyetinin İhlali, Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellenmesi, Haksız Arama, Dilekçe Hakkının Kullanılmasını Engelleme, Nefret ve Ayrımcılık, Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma, Israrlı Takip, Haberleşmenin Engellenmesi Görüldüğü üzere çıkarılması hedeflenen ve tasarısı tamamlanarak meclise sunulan 10. Yargı paketi, covid döneminde çıkarılan yargı paketinden çok daha geniş kapsamlı olması planlanmakta ve kanunda öngörülen bazı suçlar için denetimli serbestlik uygulamasından önce cezaevinde belirli bir süre kalma zorunluluğu öngörülmekte olup bu sayede yargı koluna olan güveninin arttırılması hedeflenerek çalışmalar yapılmaktadır.10. Yargı Paketinden Kimler Yararlanabilecek?
Çıkarılması hedeflenen ve tasarısı tamamlanarak meclise sunulan 10. Yargı Paketi'nin ikinci kez mükerrer olan mahkumlar için uygulama alanı bulacağı öngörülmekte olup bununla beraber şartlı salıverme tarihine 5 yıldan az kalan hükümlüler ve suç tarihi 31 Temmuz 2023 ve öncesi olan hükümlüler için uygulama alanı bulacağı düşünülmektedir. 31 Temmuz 2023 öncesi suç işlemiş ve dosyası derdest olan tutuklular için ise net bir ifade kullanamamakla beraber bu konu hakkında da bir düzenleme yapılacağı öngörülmektedir.10. Yargı Paketi Ne Zaman Çıkacak?
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, 10. Yargı Paketinin ne zaman çıkacağı konusunda yaptığı açıklamada, hazırlıkların son aşamaya geldiğini belirtmiştir. 10. Yargı Paketi, meclise sunulmuş olup 9. Yargı Paketi Meclis Genel Kurulundan onay beklemektedir.Av. Berna TURHAN